Grote ceremonie

Zaterdag 29 april, WAT EEN DAG!! 's Morgens rustig aan gedaan omdat we 's middags naar de ceremonie zouden gaan. De ceremonie was ter ere van de sama-sama stichting, een stichting uit NL die kinderen hier in de omgeving een kans geven om naar school te gaan of te studeren. Donald en Tirta (onze taxichauffeurs) zijn daar bestuursleden van hier ter plaatse om zo voor de bestuursleden in NL de zaken te regelen en aankopen te doen. Want hoe goed bedoelt ook, je moet hier nooit zomaar geld aan iemand geven met de gedachte dat het dan wel goed komt. Bijna iedereen is daar hier op Bali (lees: armer landen) wel al eens mee op de koffie gekomen, groot of klein bedrag. Je hebt gewoon een betrouwbaar iemand nodig (maar die moet je wel eerst vinden).
Maargoed, over de sama-sama stichting, na de officiële oprichting 14 jaar geleden was het nu tijd voor een ceremonie. Het gezin uit NL (dochter met haar gezin) waren nu ook over. Het werd groot zei Donald, misschien wel 150 personen, want alle gezinnen waarvan een kind ondersteuning heeft gehad was uitgenodigd. Het is destijds begonnen met het ondersteunen van de kinderen van medewerkers van Dasa Wana, een klein resort (10 huisjes) hier in Candidasa. Wij zijn daar ook twee keer geweest, heerlijke plek en lieve mensen. 
Om 14:00 uur bij Donald afgesproken om daar om te kleden, ik ben alleen gegaan, Rob voelde zich erg onrustig door alle onzekerheden en besloot om niet mee te gaan (achteraf bleek het een goede keuze, want alles liep anders). Even na 14:00 uur was ik bij Donald, er waren al wat meer mensen en toen ik er even zat, kwam ook het gezin uit NL eraan. Eerst heeft Candra (de dochter van Donald) mij geholpen met aankleden. Daarna de familie, die droegen een polo van de stichting sama-sama met een sarong en een slendang (een doek die over het shirt om het middel wordt geknoopt). Ik had mijn eigen sarong en kebaja weer aan en ohw wat kreeg ik daar weer een complimenten over (ma Koster, diverse vrouwen hebben gevraagd waar ik de kebaja had gekocht en waren heel verbaasd als ik dan vertelde dat jij die voor me gemaakt had, leuk he). 
Omstreeks 14:45 vertrokken we richting de tempel, op de berg net buiten Bugbug. De familie en ik bij Tirta in de auto en de locale gasten in de bak van een klein vrachtwagentje. Staat leuk, maar we moesten een hobbel de bobbel weg omhoog (niet geasfalteerd), daar zouden onze botten nog weken van "nagenoten" hebben. Het was dezelfde weg als die we een paar weken geleden met Donald hadden gereden naar White Sand Beach, alleen nu sloegen we op een gegeven moment een weggetje in meer de heuvel op ipv eromheen. Dan rij te goochelen behoorlijk in niemandsland, maar altijd wonen daar dan toch weer mensen (en dieren). Het laatste stukje werd zanderiger en toen moesten we afslaan, het leek wel of we off road gingen, nouja leek niet, we gingen het ook. Dat was even goed gassen om omhoog te komen, maar gelukkig was het niet heel ver en konden we de auto parkeren. Er kwam nog een auto aanrijden en daar kwamen heeeeeeeeel veeeeeeeeel tassen met pakketten uit, was het eten voor vanavond, voor iedereen een pakket.
Vanaf daar moesten we lopen, omhoog, alleen een zandpaadje en heus niet mooi vlak, wat was ik (nu al) blij dat ik mijn knieband had omgedaan. Net op het moment dat je denkt "hoever zou het nog zijn" sta je dan ineens bovenop de berg met een werkelijk prachtig uitzicht, bij een tempel. Er kwamen al flink wat mensen aan, de een zag er nog mooier uit dan de ander (okee, er zaten er ook een paar bij die iets minder mooi eruit zagen, maar over het algemeen......). Grappig hoe sommigen zich dan heel afwachtend naar je kijken en sommigen beginnen gelijk te teuten, alsof ik al jaren Bahasa spreek, maar daar kom ik nog niet zover mee. Gelukkig kunnen er ook een aantal al redelijk Engels en een vrouw pakte me bij mijn pols, begon al te lopen en zei, "come Jalan-Jalan " (wat betekent, kom we gaan lopen). Ook niet eerst afwachten wat ik zou gaan zeggen, maar gewoon lopen en mededelen, haha. Ze nam me mee naar een plek net buiten de tempel vlak bij de rand van de berg, waar we konden genieten van het uitzicht en er stond wind, hoe zalig was dat, want in de tempel was het windstil en bloedje heet.
Ondertussen werden de namen van de gezinnen omgeroepen en moesten ze naar voren komen, daar werd er een familiefoto gemaakt en kregen ze een doosje met snacks en water (snack was Kue lapis en een plak cake, twee snoepjes en een beker water). Omdat ik (nog) geen doosje had kreeg ik gelijk van iemand een plak cake en niet veel later snoepje, ik zou ook eens tekort komen. Toen ik mijn doosje had en een plak cake terug wilde geven, ging dat niet door, wilde ze niet hebben, hmmmmmm. Ondertussen werd het drukker en drukker en bleek dat er 200 mensen waren uitgenodigd, later bleek dat er slechts twee gezinnen niet hadden kunnen komen.
Toen begon het grote wachten, waarop?, op de ceremonie zelf. Tijd is een breed begrip hier, een uur wordt soms zomaar twee uur, of drie, of zeven, gewoon afwachten dus. Het is echt een dag van ontmoeten, gezellig samenzijn en socializen voor de bevolking, overal rondom de tempel gingen de mensen bij elkaar op de grond zitten om te kletsen en wat te eten, soms een tukje te doen. Ik hobbelde er een beetje tussendoor, beetje zitten, weer even lopen, wat kletsen en vooral kijken. Prachtig toen de zo'n onder ging (en we inderdaad dus al drie uur verder waren). Vanaf de top keken we over black Sand beach uit en kleurde de lucht prachtig om vervolgens even later een prachtige dunne maansikkel te laten zien. Ondertussen waren de mannen druk bezig met het inrichten van de tempel, vlechtmatten op de grond om op te zitten, vlaggen, etc etc. Inmiddels zat ik weer met een aantal onder de pondok (overkapping) en kwamen er vier prachtige danseressen aanlopen, kreeg gelijk een hand van ze en natuurlijk even met ze op de foto (ik weet niet wie liever met wie op de foto wilden, zij met mij, of ik met hen).
Ik had (natuurlijk) weer van alles meegenomen voor de kids en had al flink wat loomarmbandjes uitgedeeld, maar toen het schemerde heb ik de breeklichtjes die je als armbandje kunt dragen tevoorschijn gehaald en dat was een groot succes. Van overal kwamen nieuwsgierige koppies tevoorschijn (en zeker niet alleen kinderen). Helaas werkte 1 pak niet, die gaven geen licht na het knakken, maar gelukkig had ik vier pak meegenomen. Ook de danseressen wilden graag allemaal en groene en een roze en toen ze later gingen dansen, hadden ze ze ook om, hoe leuk is dat.
Eindelijk, ik denk zo tegen 19:00 uur werden we opgeroepen dat de ceremonie ging beginnen. Ik werd weer bij de hand gepakt en moest vooraan van zitten. Slik, vooraan? (en er zat nog helemaal niemand). Ja vooraan, want ik was VIP gast. Ik nog "ja maar ik ben niet van de sama-sama stichting", maakte niets uit, ik moest daar gaan zitten. Nou vooruit dan maar, en dat vooraan was ook nog iets hoger dan het gedeelte waar verder iedereen zat, zeg maar 30 centimeter hoger, dus werd nog even extra benadrukt. Dus ik heb me gesetteld op de vlechtmatten, vooraan, in m'n uppie, maar gelukkig kwamen er daarna al snel nog mee mensen bij me zitten, waaronder de familie van de stichting en voor de rest alleen maar mannen. 
Eerste werden we welkom geheten door de kinderen van Donald, Candra deed het in het Engels en Rama in het Bahasa. Daarna de dans door de vier prachtige meiden, geweldig hoe zij hun lichaam bewegen, hun handen, vingers, ze lijken elke stand op te kunnen gaan en hun ogen, daar kunnen ze echt mee rollen. Genoten van hun optreden en hoe ze eruit zagen, de make-up dat is ook niet zomaar iets, super.
Na de dans werden er nog wat vlechtmatten voor ons gelegd en daar gingen nog twee rijen mannen zitten en midden voor de priester. Nadat de priester een woord had gedaan over het leven en over het samen zijn en de sama-sama stichting, hield Linda van de stichting een korte toespraak. Daarna ging het gebed beginnen. Donald zei me dat ik gewoon voor mezelf kon bidden of denken, het maakte hier niet uit welk geloof je hebt of niet geloofd (al kunnen ze zich dat moeilijk voorstellen).
De priester vertelde dat tijdens het bidden de lampen uit zouden gaan, dat we niet moesten schrikken. Er werd brandende wierook uitgedeeld en iedereen nam een stokje en vlak daarna gingen de lampen uit en wauw hoe bijzonder was dat. Je zag alleen nog een klein vuurtje/kaars bij de tempel en verder heel veel wierook stokjes branden, in dat minimale licht zag je de rook weg kringelen. 
Toen begon het gebed en met de priester, praatte door de microfoon en iedereen zei alles hardop mee. Ik ben van huis uit niet gelovig opgevoed, ik geloof ook niet in 1 specifieke god, maar ik geloof wel dat er meer is dan alleen dat wat we hier op aarde zien/hebben, maar wat ik gisteravond tijdens dat gebed voelde, was wel heel bijzonder. Ik kreeg er een enorm rustig gevoel van, het gebed ging in een (volgens mij) soort mantra (ik zeg met nadruk volgens mij, want ik wil niemand beledigen of wat ook). Maar de sereenheid waarmee het ging en ik hoorde eigenlijk alleen maar zware mannenstemmen om me heen, die heel rustig steeds alles opzeiden, half zeggend, half zingend. En dan in combinatie met dat we daar op die heuvel zaten, in het pikke donker en je overal de lichtpuntjes van de wierook tussen de samen gevouwen handen van de mensen zag, beetje magisch voelde het voor mij. Ik werd ontzettend rustig van dit hele ritueel/gebeuren, heel bijzonder hoe zoiets je gewoon overkomt, misschien juist omdat je het niet verwacht of ziet aankomen. Voor mij was dit iig het mooiste gedeelte van de hele dag. Na het gebed (wat best een hele poos duurde), werden de mensen besprenkeld met het heilige water, voor de zegening. Drie keer over hun hoofd en dan hielden ze hun handen op en wreven het water over hun hoofd of in hun nek, daarna kwam er iemand anders langs, van wie je rijst kreeg, wat je dan op je voorhoofd, keel of slapen mag drukken (en dat blijft dan plakken). Ik sloeg over, maar Donald zei dat ik dat rustig mocht, ook al was ik geen hindoe. Dus kwamen de mannen weer terug en kreeg ik ook de zegening en daarna de rijst. Denk niet dat het op kleine spatjes water gaat, nee dat is echt wel meer. 
Hiermee was de ceremonie ten einde en werden we verzocht naar de grote pondok (overkapping) te komen om ons eten te ontvangen. Op het moment dat iedereen naar de overkapping liep, begon het ontzettend hard te regenen, iedereen dus rennen om een droog plekje te bemachtigen. Iedereen kreeg een box met daarin eten, de VIP kregen een iets luxere doos (weer een ongemakkelijk moment) met iets luxer en minder scherp eten. Wel spannend wat het was, want ik kon het niet allemaal gelijk thuis brengen, maar iig rijst, een kippenpootje, een ei, wat abon (gedroogd vlees) en een stukje tahoe met een laagje en het was heerlijk...... Het was wel koud, maar ik vind dat niet erg, ik was lekker met mijn hand (rechts, want links is je hand voor "vieze dingen" aan het peuzelen, tot groot genoegen van de mensen om me heen, want er zat geen lepel bij. Tot ik het bijna op had en Tirta zei, "bij je bekertje drinken zit een lepel". Hmzzzzzzzzz, logisch plekje, haha.
Na de ceremonie pakt iedereen zijn eigen offermand weer en gaat naar huis. De inhoud van de offermand (gebraden kip, fruit, koekjes en andere etenswaren) neem je ook weer mee en eet je samen met je familie/vrienden/buren op. Ze geloven dat omdat jij dat geofferd hebt, dat het dan weer terug gegeven wordt en je het op mag eten/weg mag geven. Hoe het precies zit met het offeren, dat eerst de vrouwen gaan en daarna ook mannen ben ik nog niet helemaal achter, ik leer er elke keer een beetje meer over. Feit was wel dat de grote tafel bij de tempel helemaal vol met offer manden, kleine bloemenmandjes en wierook stond, ook op de grond.
En dat was het einde van een hele lange dag, met heel veel wachten, maar met ook veel mooie momenten en was het inmiddels 21:30 uur en ging Tirta ons weer naar huis brengen. Maarja, ik had jullie al beschreven hoe het pad was op de heenweg, jullie raden het al, datzelfde pad moesten we terug, alleen nu in het stikkedonker en nadat het flink geregend had, oeps. Tirta had een doos wat op zijn schouder en in zijn andere hand zijn telefoon waar hij de zaklamp functie van aanzette en zei toen tegen mij "pak mij maar vast". Ik heb Tirta bij zijn andere schouder gepakt en zo zijn we naar beneden geschuifeld en de weg leek wel drie keer zo lang als op de heenweg. Maar veilig bij de auto aangekomen en om 22:15 uur was ik terug bij Rob (die ook geen idee had hoelang het zou duren). Rob was gelukkig nog wakker, dus even nog geteut en toen allebei moe (de een van alle indrukken, de ander van de onrust/spanning) in slaap gevallen en gelukkig allebei goed geslapen.
Hoe 1 uitstapje een heel verhaal kan worden :-)